Συνέντευξη από τον κ. Απόστολο Ρίζο

Στις 23 Νοεμβρίου 2016, το σχολείο μας είχε τη τιμή να φιλοξενήσει τον κ. Απόστολο Ρίζο, καθηγητή του πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος μας μίλησε για τη διατροφή  και πώς αυτή σχετίζεται με την υγεία μας. Τελικά, επιβεβαιώθηκε η γνωστή σε όλους μας φράση: "Είμαστε ότι τρώμε".

 Επειδή πολλά παιδιά την περίοδο προετοιμασίας των Πανελληνίων παίρνουν βιταμίνες, ποια είναι η γνώμη σας για τα υποκατάστατα και πώς μπορούμε να τα αντικαταστήσουμε με τροφές που να μας δίνουν ενέργεια;

Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται λιπαρά, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες αλλά και βιταμίνες, μέταλλα–ιχνοστοιχεία χωρίς τα οποία π.χ. δεν λειτουργεί σωστά ο μεταβολισμός μας. Οι καταιγιστικές διαφημίσεις  των συμπληρωμάτων διατροφής έχουν επηρεάσει ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, όμως κανένα βιομηχανικό υποκατάστατο δεν μπορεί να υποκαταστήσει την υγιεινή διατροφή με φυσικές μη επεξεργασμένες τροφές. Πρόσφατες μελέτες μάλιστα έχουν δείξει ότι η υπερβολική λήψη βιταμινών αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την παχυσαρκία. (www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3932423/). Τις βιταμίνες πρέπει να τις παίρνουμε καταναλώνοντας ολόκληρο το φρούτο και αυτό γιατί παράλληλα θα έχουμε και το όφελος των διαιτητικών ινών. Η υπηρεσία τροφίμων και φαρμάκων των Η.Π.Α. (FDA) έχει λάβει πολλές αναφορές για βλάβες που συνδέονται με τη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής π.χ. για απώλεια βάρους, όπως αυξημένη πίεση, ταχυκαρδία, αγγειακά εγκεφαλικά επεισοδια, επιληπτικές κρίσεις ακόμη και θάνατο.

Παρά τον απαιτητικό και δύσκολο τρόπο ζωής, πώς οι έλληνες έφηβοι, δεδομένου ότι είμαστε πρώτοι στην παχυσαρκία στην Ευρώπη, μπορούμε να στραφούμε σε πιο μεσογειακά πρότυπα διατροφής;

Η παχυσαρκία στη χώρα μας και ιδιαίτερα στην Κρήτη, που έγινε διάσημη από την Κρητική (Μεσογειακή) διατροφή, αποτελεί μια δυσάρεστη πραγματικότητα. Δυστυχώς οι απαιτήσεις του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας δημιουργούν τόσες υποχρεώσεις  με ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο για φυσικές δραστηριότητες και αθλητισμό.

Σχετικά με τις αιτίες για την παχυσαρκία στην βιβλιογραφία αναφέρεται μια ποικιλία παραγόντων όπως: η κακή διατροφή, το σιρόπι φρουκτόζης, η κατανάλωση περισσότερων θερμίδων, οι παραπλανητικές ετικέτες τροφίμων, οι δίαιτες με χαμηλά λιπαρά, η διαφήμιση, οι ενδοκρινικοί διαταράκτες (Δισφαινόλη–Α, φθαλικές ενώσεις,…), η εγκατάλειψη του μητρικού θηλασμού, κ.τ.λ.

Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης και το διατροφικό περιβάλλον όπου ζει ο έφηβος, καθώς η ύπαρξη στο σπίτι διαθέσιμων ακατάλληλων φαγητών όπως γλυκά, αλλαντικά, σοκολάτες, έτοιμα σνακ, κ.τ.λ. τον φέρουν αντιμέτωπο με ένα συνεχή πειρασμό με αποτέλεσμα να αποκτήσει διατροφικές συνήθειες που θα τον ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή του.

Η Κρητική διατροφή είναι ένας τρόπος ζωής που χαρίζει μακροζωία και καλή υγεία. Οι έρευνες που έγιναν σε αγροτικό πληθυσμό της Κρήτης πριν από μισό αιώνα διαπίστωσαν πως οι κάτοικοι είχαν το μικρότερο ποσοστό θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα παγκοσμίως. Μια διατροφή με βάση το ελαιόλαδο, πλούσια σε χορταρικά, φρούτα, όσπρια, ψάρι, αλλά και μέτρια κατανάλωση ντόπιων αγνών γαλακτοκομικών προϊόντων (κυρίως γραβιέρα και γιαούρτι)  και κρέατος είναι το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σημαντικό παράγοντα για την καλή υγεία αποτελεί και η συστηματική σωματική άσκηση.

Τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα δείχνουν την απόλυτη υπεροχή της Κρητικής διατροφής. Σε κλινική δοκιμή που έγινε στην Ισπανία και δημοσιεύτηκε το 2015 (jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2434738) βρέθηκε ότι οι γυναίκες που ακολούθησαν την διατροφή με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο (MeDiet) εμφάνισαν 68% χαμηλότερο κίνδυνο κακοήθους καρκίνου του μαστού σε σχέση με εκείνες που ακολούθησαν την διατροφή ελέγχου με χαμηλά λιπαρά (control diet – low fat).

Το ελαιόλαδο, με τα υψηλά επίπεδα μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και φαινολικών ενώσεων, παίζει σημαντικό ρόλο: στη μείωση του οξειδωτικού στρες, στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων και διαφόρων τύπων καρκίνου – μαστού, προστάτη, παχέος εντέρου, μειώνει την αρτηριακή πίεση και την απώλεια ασβεστίου  από τα οστά,  αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου από το έντερο ελαττώνοντας την οστεοπόρωση, και έχει συσχετιστεί με μακροζωία και υψηλό βαθμό προστασίας από διανοητική κατάπτωση/ άνοια (cognitive decline) σε μεγάλη ηλικία.

Πώς η τροφή μπορεί να είναι το φάρμακο μας, τόσο στην πρόληψη όσο και στην καταπολέμηση ασθενειών;

Η παραδοσιακή Ελληνική διατροφή όπως διασώθηκε μέσα από την πολιτιστική μας παράδοση πηγαίνει πολλές χιλιάδες χρόνια πριν (~7000). Ο Κένταυρος Χείρων στο Πήλιο, ο Ασκληπιός και ο Ιπποκράτης ο οποίος έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης  Ιατρικής τόνιζαν τη σημασία της σωστής διατροφής η οποία αποτελεί το «φάρμακο σου».

Οι ασθένειες τής εποχής μας οφείλονται κυρίως στο τοξικό περιβάλλον, στην έλλειψη σωματικής άσκησης και στην κατανάλωση όχι κρέατος, αλλά κακής ποιότητας κρέατος με χημικά πρόσθετα, καθώς και στην ταχεία εξάπλωση ειδικά μετά το 1960 επεξεργασμένων, συσκευασμένων, πλούσιων σε θερμίδες, αλλά φτωχών σε θρεπτικά συστατικά τροφίμων. Το σοκ στην ανθρώπινη υγεία συνέβη με τη χρήση τεχνολογιών που επέτρεψαν την ευρεία παραγωγή ζάχαρης, αλευριού και ραφιναρισμένων φυτικών ελαίων και μαργαρινών οι οποίες περιείχαν υψηλά ποσοστά μερικώς υδρογονωμένων λιπαρών.

Όπως ανέφερα και προηγουμένως η Κρητική διατροφή συνδυασμένη με αποφυγή των πάσης φύσεων βιομηχανικά επεξεργασμένων προϊόντων είναι η απάντηση τόσο στην πρόληψη όσο και στην καταπολέμηση ασθενειών.  

Εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης και της προώθησης της καλλιέργειας μεταλλαγμένων τροφών, πώς ένας απλός πολίτης μπορεί να αντισταθεί σε τέτοιου είδους κινδύνους;

Καθώς τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα έχουν αρχίσει να εισβάλλουν στη διατροφή μας, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλειά τους. Στη βιβλιογραφία υπάρχουν και Ελληνικές μελέτες (www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18989835) σχετικά με την ενδεχόμενη επικινδυνότητα τους τόσο για τα ζώα όσο και για τους πληθυσμούς που μπορεί να εκτεθούν σε αυτά μέσω της διατροφής.

Τα αποτελέσματα των περισσοτέρων μελετών δείχνουν ότι τα τρόφιμα αυτά μπορεί να προκαλέσουν ορισμένες κοινές τοξικές επιδράσεις στο ήπαρ, το πάγκρεας, τους νεφρούς και την αναπαραγωγή και ενδέχεται να μεταβάλλουν τις αιματολογικές, τις βιοχημικές και τις ανοσολογικές παραμέτρους στα πειραματόζωα. Υπάρχει επίσης πιθανότητα ενσωμάτωσης γονιδίων, πιθανότητα διαφόρων επιδράσεων στα ζώα και στην ανθρώπινη υγεία από την αύξηση των αντιδιατροφικών ουσιών (antinutrients), πιθανή μεταφορά γονιδίων αντίστασης στα αντιβιοτικά στα βακτήρια που βρίσκονται στο γαστρεντερικό μας σύστημα και δυνητική συμμετοχή των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων στις αλλεργικές αντιδράσεις.

Ευτυχώς ακόμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει αντίσταση απέναντι στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Οι νέες όμως εμπορικές συμφωνίες με τις Η.Π.Α. αν τελικά προχωρήσουν θα πλημυρίσουν την αγορά με φτηνά μεταλλαγμένα τρόφιμα.  Στο χέρι μας είναι να υποστηρίξουμε τα δικά μας ντόπια προϊόντα και να γυρίσουμε την πλάτη στα μεταλλαγμένα.

Η χορτοφαγία φαίνεται να είναι της μόδας τα τελευταία χρόνια, θεωρείτε ότι είναι σωστός τρόπος διατροφής και γιατί;

Κατ’ αρχήν πρέπει να τονίσουμε ότι εξελικτικά το ανθρώπινο είδος είναι εκ φύσεως παμφάγο, κυνηγός και τροφοσυλλέκτης. Η δε χορτοφαγία προέκυψε σαν ένα θρησκευτικό/κοινωνικό φαινόμενο και υιοθετήθηκε περίπου πριν από 200 χρόνια από ζηλωτές Χριστιανούς και από άλλες θρησκείες, για την προώθηση της καλής υγείας αλλά και της ηθικής μια που αρχικά η χορτοφαγία συνοδευόταν και με άλλους περιορισμούς της απόλαυσης. Η κατανάλωση κρέατος και ζωικών προϊόντων δαιμονοποιήθηκε επειδή όπως υποστήριζαν οι περισσότερες ασθένειες  οφείλονται στην κατανάλωση τέτοιων προϊόντων.

Μάλιστα ο Sylvester Graham (1794-1851) πρεσβυτεριανός ιερέας και συνιδρυτής της χορτοφαγίας στην Αμερική ανέπτυξε το πρώτο εμπορικό προϊόν για τους οπαδούς του τα περιβόητα “Graham crackers” που ακόμη και σήμερα πωλούνται με την ίδια ονομασία. Το 1894 ένας άλλος διάσημος χορτοφάγος ο Will Keith Kellogg προσπαθώντας να βελτιώσει τη χορτοφαγική διατροφή των ασθενών στα σανατόρια, εφηύρε τις νιφάδες καλαμποκιού.

Το βιολογικό κρέας δεν περιέχει ορμόνες και αντιβιοτικά, ενώ το κρέας από ζώα ελευθέρας βοσκής, που τρέφονται με γρασίδι και όχι δημητριακά, περιέχει περισσότερα ω-3 και λιγότερα ω-6 λιπαρά οξέα.  Επομένως δεν προκαλεί συστημική φλεγμονή στο σώμα, που προκαλούν οι φυτικές τροφές, όπως τα σπορέλαια και οι μαργαρίνες οι οποίες περιέχουν μεγάλη ποσότητα ω-6 λιπαρών. Το σογιέλαιο είναι ένα τυπικό παράδειγμα σπορελαίου με υψηλή περιεκτικότητα ω-6 λιπαρών και πολύ μεγάλη αναλογία ω6/ω3 (journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0132672). Με βάση τις έρευνες που έχουν γίνει, η πιο ευνοϊκή για την υγεία μας αναλογία  ω6/ω3 είναι 1:1 έως 2:1. Στη σύγχρονη δυτική διατροφή υπήρξε μια πρωτοφανής αύξηση των ω-6 μέσω της υπερβολικής κατανάλωσης σπορελαίων, με αποτέλεσμα μια αναλογία ω6/ω3 μεγαλύτερη από 10:1. Αυτή η δραματική αλλαγή αποτελεί παράγοντα κινδύνου για ασθένειες όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης, ο καρκίνος, και άλλες που σχετίζονται με φλεγμονές και αυτοάνοσες ασθένειες όπως αρθρίτιδες, ασθένεια του Crohn, ελκώδης κολίτιδα, κ.τ.λ. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12480795).

Οι χορτοφαγικές δίαιτες μπορεί να προκαλέσουν διάφορα προβλήματα υγείας όπως αναιμία, έλλειψη σε βιταμίνη Α, D, Β12 (www.mdpi.com/2072-6643/6/8/3259), ψευδάργυρο, και ειδικά σε βρέφη μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή και μόνιμη βλάβη τού νευρικού συστήματος (www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23034522). Η υπερβολική κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης τα οποία περιέχουν φυτικά οξέα (phytates)  παρεμποδίζει την κανονική απορρόφηση ανόργανων συστατικών στο έντερο όπως π.χ. ο ψευδάργυρος, αλλά και βιταμινών.

Σε έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε το 2016 στο Journal of Molecular Biology and Evolution ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Cornell στις Η.Π.Α διαπίστωσαν ότι (mbe.oxfordjournals.org/content/33/7/1726.full.pdf+html)  τα άτομα που κατάγονται από χορτοφάγους είναι πιο πιθανό να φέρουν  γενετική μετάλλαξη έτσι ώστε να μεταβολίζουν πιο γρήγορα τα ω-6 φυτικά λιπαρά οξέα. Σε αυτά τα άτομα, τα φυτικά έλαια που περιέχουν ω-6 λιπαρά οξέα μετατρέπονται στο προφλεγμονώδες αραχιδονικό οξύ, αυξάνοντας τον κίνδυνο για χρόνιες φλεγμονές που εμπλέκονται στην ανάπτυξη των καρδιαγγειακών παθήσεων, και του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η κατάσταση επιδεινώνεται και από το γεγονός ότι η μετάλλαξη αυτή  παρεμποδίζει και  την παραγωγή των ευεργετικών ω-3 λιπαρών οξέων τα οποία δρουν προστατευτικά ενάντια στις καρδιαγγειακές παθήσεις.

Τα θηλαστικά σταματάνε τη κατανάλωση γάλακτος  με τον απογαλακτισμό τους, ενώ ο άνθρωπος καταναλώνει γάλα ως τα βαθιά του γεράματα. Το θεωρείτε ορθό να συμβαίνει και ποιο κατά τη γνώμη σας είναι το καλύτερο γάλα να καταναλώνουμε;

Το γάλα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πηγές πρωτεϊνών για τον άνθρωπο και τα θηλαστικά γενικότερα. Οι πρωτεΐνες συμμετέχουν σε βιολογικές λειτουργίες όπως η ανάπτυξη η στήριξη και η κίνηση, η ανοσοπροστασία, η μετάδοση νευρικών ερεθισμάτων κ.τ.λ. Το κλάσμα των ανοσοσφαιρινών στο μητρικό γάλα είναι πολύτιμο για την προστασία του βρέφους από παθογόνα βακτήρια, ιούς ή τοξίνες. Το γάλα της αγελάδας δεν μπορεί να υποκαταστήσει το μητρικό ακριβώς επειδή δεν είναι δυνατόν να περιέχει  ανθρώπινα αντισώματα που παρέχουν αυτή την προστασία.

Σχετικά με την κατανάλωση γάλακτος από τον άνθρωπο μετά τον απογαλακτισμό του υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις. Με βάση τις τρέχουσες διατροφικές οδηγίες η συνιστώμενη διαιτητική πρόσληψη ασβεστίου είναι 1000-1200 mg την ημέρα. Τα γαλακτοκομικά είναι η κύρια πηγή ασβεστίου, όμως ασβέστιο υπάρχει και στο κρέας, τα ψάρια, τα φασόλια, το αλεύρι και σε άλλα τρόφιμα. Σε πρόσφατη όμως έρευνα των Πανεπιστημίων Harvard, Tufts, University Hospital Zurich, Switzerland, και άλλων  (www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18065599) εκτιμάται ότι έχει γίνει υπερεκτίμηση της σπουδαιότητας του ασβεστίου και συνιστούν μικρότερες τιμές για ενήλικες σε συνδυασμό με μια ισορροπημένη υγιεινή διατροφή. Τονίζεται δε ιδιαίτερα και το γεγονός ότι στις βόρειες Ευρωπαϊκές χώρες όπου η κατανάλωση γάλακτος είναι υψηλή έχουμε περισσότερα κατάγματα σε σύγκριση με τις Μεσογειακές χώρες.

Ευχαριστούμε θερμά το κ.Ρίζο για τις πολύ χρήσιμες πληροφορίες!

    Φωτογράφος: Μυράντα Χαραλαμπάκη

Συντάκτες; Σαριδάκη Μαρία

Τζουμαίδη Κατερίνα

Τριγώνη Δανάη Γεωργία

Φραγκιουδάκη Ιωάννα

Ψαράκη Δέσποινα

Λόγω της ενασχόλησής μου με τη μουσική και όντας μαθήτρια του Ωδείου των Χρωμάτων, ένας ιδιαίτερος άνθρωπος-καθηγητής, για εμένα, είναι ο κ. Μάνος Παναγιωτάκης. Έχοντας συζητήσει πολλές φορές μαζί του για τη μουσική αποφάσισα να του πάρω μία συνέντευξη την οποία σας παραθέτω παρακάτω:

1. Πού γεννηθήκατε;

Γεννήθηκα στο Ηράκλειο Κρήτης όπου και μεγάλωσα, στις 5 Σεπτεμβρίου του 1982

2. Τι σημαίνει η λέξη μουσική και κατ' επέκταση σύνθεση;

 Η λέξη μουσική, πέρα από συστοιχίες ήχων είναι κατά κύριο λόγο ένας τρόπος έκφρασης. Τρόπος έκφρασης με την έννοια, της εξωτερίκευσης προσωπικών εμπειριών, καταστάσεων και συναισθημάτων. Το γεγονός της διαφορετικότητας μεταξύ των ανθρώπων οι οποίοι επιχειρούν την απόδοση όλων των παραπάνω, δημιουργεί. Έτσι, η μεγάλη ποικιλομορφία που υπάρχει ανάμεσα στα διάφορα  ιδιώματα της μουσικής και των τεχνών γενικότερα, διαμορφώνεται σύμφωνα με τον διαφορετικό τόπο, το διαφορετικό χρόνο, και την κοινωνική ομάδα.

3.Από ποιά ηλικία ξεκινήσατε να ασχολείστε με τη μουσική;

Ξεκίνησα να ασχολούμαι το 1989, όταν πήγαινα Δευτέρα δημοτικού. Αρχικά ασχολήθηκα με το πιάνο, το βασικό μου όργανο όμως είναι το φλάουτο.

4. Τι σας ώθησε στο να ασχοληθείτε με τη μουσική;

Σημαντική επιρροή υπήρξε ο παππούς μου ο οποίος ήταν τσαγκάρης όμως έπαιζε μαντολίνο σε κρητικά πανηγύρια. Οι πρώτοι βαθμού συγγενείς μου δεν είχαν κάποια σχέση με τη μουσική, πάντως βοήθησε και η μόδα διότι στα τέλη της δεκαετίας του ’80 ξεκίνησε πάρα πολύς κόσμος να ασχολείται με τη μουσική. Για παράδειγμα πολλοί συμμαθητές μου αποφάσισαν να ασχοληθούν με κάποιο μουσικό όργανο.

5. Σε ποια μέρη έχετε σπουδάσει;

Αρχικά στο Ηράκλειο στο Ολυμπιακό Ωδείο, έπειτα στο Σύγχρονο Ωδείο Κρήτης. Επίσης παράλληλα με το τμήμα μουσικών σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Ωδείο Μουσικοί Ορίζοντες και τέλος στο University of York όπου έκανα μεταπτυχιακό και διδακτορικό στη σύνθεση.

6. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα θεωρητικά και όχι με την διδασκαλία των μουσικών οργάνων που γνωρίζετε;

Γενικά κάθε άνθρωπος έχει μια κλίση. Η δικιά μου είναι περισσότερο στα θεωρητικά και στη σύνθεση παρά στην εκτέλεση.

7.Πού έχετε εργαστεί;

Τα τελευταία τρία χρόνια έχω εργαστεί σε δημοτικά σχολεία (3ο, 12ο, 23ο, 32ο και στο δημοτικό σχολείου Καστελιού)  όπως και στο Ωδείο των Χρωμάτων. Επιπλέον έκανα και ιδιαίτερα μαθήματα φλάουτου και μουσικής τεχνολογίας.

8. Ποια είναι η γνώμη σας για τον τρόπο που διδάσκεται η μουσική στα σχολεία;

Όσον αφορά τα δημοτικά σχολεία κάτι κακό που συμβαίνει είναι ότι χωρίζουν τους δάσκαλους σε δύο κατηγορίες. Στην μια κατηγορία ανήκουν αυτοί που διδάσκουν το τραγούδι και στην άλλη αυτοί που αποφεύγουν το τραγούδι, εστιάζοντας σε παραμέτρους όπως για παράδειγμα τα μουσικά παιχνίδια. Η δική μου άποψη επί του θέματος είναι ότι κανένα από τα δύο άκρα δεν είναι σωστό. Πρέπει να επιτυγχάνεται συνδυασμός και των δύο. Το πρώτο μέρος της διδασκαλίας, το τραγούδι, στοχεύει στην καλλιέργεια του μουσικού οργάνου που όλοι έχουμε μέσα μας, τη φωνή, και σε πλείστες άλλες δραστηριότητες που άπτονται των τομέων της μουσικής (π.χ. σύνθεση, εκτέλεση, καλλιέργεια ακοής και μουσικής αντίληψης γενικότερα). Πέρα από αυτά τα δύο καλό θα ήταν να στοχεύουμε σε μία διαθεματική προσέγγιση όλων των γνωστικών πεδίων με τα οποία ένα παιδί έρχεται σε επαφή στον χώρο του σχολείου (π.χ. Ιστορία, Μαθηματικά, Γλώσσα)

9. Σε ποιες χώρες έχουν εκτελεστεί τα έργα που έχετε συνθέσει;

Τα έργα μου έχουν εκτελεστεί σε Ελλάδα, Αγγλία, Ιταλία, Γερμανία, Αυστρία και Αμερική

10. Σε σύγκριση με την Ελλάδα πιστεύετε πως υπάρχει μεγαλύτερη αποδοχή από το ξένο κοινό και αν ναι, ποιοι κατά τη γνώμη σας είναι οι λόγοι που στη χώρα μας δεν έχει τόσο μεγάλη αποδοχή η Ευρωπαϊκή μουσική;

Κύριος λόγος που η Ευρωπαϊκή μουσική δεν έχει την αποδοχή που θα είχε σε άλλες χώρες είναι ότι δεν ανήκει στη δική μας κουλτούρα. Βεβαίως και η Ελλάδα είναι μια Ευρωπαϊκή χώρα αλλά με βαθιά ανατολική παράδοση. Τα δείγματα δυτικής μουσικής είναι ελάχιστα και περιορίζονται στα Επτάνησα και σποραδικά στην Μακεδονία και την Ανατολική Κρήτη. Επομένως η κλασική μουσική έχει πιο ευρεία αποδοχή σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και όχι στην Ελλάδα λόγω της κουλτούρας αλλά και της γενικότερης πολιτισμικής ιδιοσυγκρασίας. Άλλος ένας σημαντικός λόγος είναι ο λανθασμένος τρόπος που διδάσκεται ιδίως στις πόλεις της επαρχίας. Είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου παράλληλα με την εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου διδάσκεται και αφομοιώνεται η ευρύτερη ευρωπαϊκή κουλτούρα.

11. Στην Κρήτη ενώ αρκετοί γονείς παροτρύνουν τα παιδιά τους να ασχοληθούν με ένα κρητικό μουσικό όργανο, παρατηρούμε ότι τα παιδιά δεν στρέφονται στην ευρωπαϊκή μουσική. Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;

Εδώ θίγουμε ένα μεγάλο ζήτημα που απασχολεί αρκετούς εθνομουσικολόγους σε αρκετά πανεπιστημιακά ιδρύματα και είναι αυτό της μόδας. Σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και  τα κλασικά όργανα (π.χ. πιάνο, βιολί, φλάουτο κλπ.) κερδίζουν τους μαθητές λόγω της οικειότητας που αποκτούν με αυτά μέσω της διαφήμισης και της γενικότερης πληροφόρησης που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Αυτό βέβαια συναντάται πολύ λιγότερο στην επαρχία όπου τα παραδοσιακά ακούσματα είναι πολύ εντονότερα με αποτέλεσμα η διδασκαλία των παραδοσιακών οργάνων να ανθεί.

12. Με ποιους διάσημους/διακεκριμένους  συνθέτες/μουσικούς έχετε συνεργαστεί/συναντήσει;

Αρχίζοντας από την εγχώρια μουσική δημιουργία, θα αναφέρω τον Θεόδωρο Αντωνίου ο οποίος ήταν καθηγητής μου στη σύνθεση. Επίσης ο Thomas Simaku διακεκριμένος Βρετανός συνθέτης αλβανικής καταγωγής ο οποίος υπήρξε ο επιβλέπων της διδακτορικής μου διατριβής και τέλος ο Gunther Schuller ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20^ου αι. στην Αμερική.

13. Ποιο μουσικό είδος σας χαρακτηρίζει;

Με χαρακτηρίζει το είδος που εδώ και παραπάνω από έναν αιώνα ονομάζεται σύγχρονη ευρωπαϊκή μουσική, η οποία είναι η αντίστοιχη κλασική μουσική που γράφεται στις μέρες μας. Η μουσική αυτή χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλο αριθμό ιδιωμάτων και το ύφος της ποικίλει τόσο από περίοδο σε περίοδο, όσο και από συνθέτη σε συνθέτη, ακόμα και από έργο σε έργο. Το άκουσμά της ίσως από πολλούς να εκλαμβάνεται δυσκολότερο όσον αφορά στην κατανόησή της λόγω των ασυνήθιστων ηχοχρωμάτων που συχνά τη διακατέχει. Πιστεύω ότι για να κατανοήσει ένας άνθρωπος πλήρως αυτήν την ιδιάζουσα αισθητική προσέγγιση της μουσικής θα πρέπει να μελετήσει τις σύγχρονες τέχνες (χορός, θέατρο, ζωγραφική, γλυπτική, κινηματογράφος) και να κάνει τους σχετικούς παραλληλισμούς με αυτές τόσο ως προς τους τρόπους και τα μέσα έκφρασης όσο και ως προς το σκοπό που εξυπηρετεί μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό σύνολο.

14. Πέρα από τη μουσική σε συναυλιακό χώρο έχετε ασχοληθεί με τη σκηνική μουσική;

Το 2009 παρουσίασα στο York το μουσικό θέατρο «Σίσυφος» το οποίο αναφέρεται στο ομώνυμο μυθικό πρόσωπο όπου στην προσπάθειά του να υπερτερήσει της βούλησης των θεών καταδικάζεται να κυλά αιώνια έναν βράχο στον Τάρταρο. Με αφορμή τον ίδιο τον μύθο καθώς επίσης και το αντίστοιχο δοκίμιο του Albert Camus, «Ο μύθος του Σίσυφου» προβάλλονται διάφορα φιλοσοφικά ζητήματα που έχουν απασχολήσει κατά καιρούς τη σύγχρονη κοινωνία.

15. Ποια είναι τα σχέδια σας για το κοντινό μέλλον;

Η συμμετοχή μου στο συνέδριο 15th International conference “Principles of Music Composing: Phenomenon of Melody” στο Vilnius της Λιθουανίας στις 14 Οκτωβρίου όπου θα παρουσιάσω μία εργασία μου με τίτλο «Exotic Sounds in the Melodic Shaping of George Crumb's Middle Period Works» σχετικά με τα ανατολικά στοιχεία που επηρέασαν τη σύνθεση των μελωδικών γραμμών διαφόρων συνθετών του 20^ου αι.  Στη συνέχεια τη Μεγάλη Εβδομάδα θα επισκεφτώ το  «Visby International Centre for Composers» στο Gotland της Σουηδίας όπου θα συνθέσω το έργο μου «Χρωμόσφαιρα» για ορχήστρα.

Ιωάννα, θα ήθελα να σε ευχαριστήσω ιδιαιτέρως για την τόσο πολύπλευρη και ενδιαφέρουσα συζήτηση και να σου ευχηθώ κάθε επιτυχία στην όποια επιστημονική ή καλλιτεχνική αναζήτησή σου στο μέλλον

Με τη σειρά μου, θα ήθελα κι εγώ να ευχαριστήσω τον κ. Παναγιωτάκη για τον χρόνο που αφιέρωσε και του εύχομαι να συνεχίσει το θαυμαστό αυτό έργο του!

Ιωάννα Φραγκιουδάκη Β5

ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ –STREET ARTISTS

Ένα πρωινό του Σαββάτου ,κάνοντας βόλτα στο κέντρο του Ηρακλείου , είχαμε την ευχάριστη ευκαιρία να συναντήσουμε δυο ευγενικούς και ταλαντούχους νέους, τον Ανδρέα και τον Δημήτρη. Ταγμένοι στην τέχνη της μουσικής και ευδιάθετοι,  μας μίλησαν  για τη σχέση τους με τη μουσική και τις εμπειρίες τους , οι οποίες ανακεφαλαιώνονται στις παρακάτω ερωταπαντήσεις :

 Ασχολείστε χρόνια με τη μουσική;
-Ναι ,πολλά…

Έχετε ασχοληθεί επαγγελματικά με τη μουσική;
-Ναι ,κοιτάμε να βγάζουμε λεφτά.

Δηλαδή κύριος σκοπός σας είναι αυτός ,δεν το κάνετε ως χόμπι αλλά ως οικονομική απολαβή ;
- Ναι είναι η μόνη τώρα ..Κατά καιρούς μπορεί να κάνουμε κι άλλες  δουλειές αλλά τώρα κάνουμε μόνο αυτό.


Τι είναι για εσάς η μουσική ;Τι επιδιώκετε να εκφράσετε μέσα από αυτή ;
-Είναι πάρα πολλά πράγματα..Σε καμιά περίπτωση δεν είναι απλά ένα μέσο επιβίωσης . Είναι κάτι που περνάμε καλά και σίγουρα διασκεδάζουμε . Μας κάνει καλό να παίζουμε μουσική, στην ψυχολογία μας .Μας ηρεμεί ,μας κατευνάζει την ψυχή!!

Τι θέλετε να εκφράσετε μέσα από τη μουσική ;
- Την ζωντάνια που νιώθουμε όταν παίζουμε ..Την συναισθηματική μας φόρτιση ..Άv έχουμε συναισθηματική φόρτιση και παίζουμε αποφορτιζόμαστε ..Από εκεί που ήμασταν σφιγμένοι ,χαλαρώνουμε και είμαστε πιο άνετοι. Αισθανόμαστε  καλύτερα.


Είχε υπάρξει κάποιο  μουσικό αντίκρισμα από τον οικογενειακό σας  κύκλο ,και αν ναι , σε ποιο βαθμό σας επηρέασε αυτό ;
-Οι γονείς μας  είχαν πολλούς δίσκους με  ροκ μουσική και τραγουδούσαν .Ακούγαμε συνέχεια  μουσική και μπήκαμε σιγά-σιγά σε αυτόν τον ειρμό .

Τι είδους μουσικά ακούσματα επιλέγετε και γιατί ;
-Επιλέγουμε αυτά που μας αρέσουν . Δηλαδή κυρίως ροκ .Για παράδειγμα κάποια ροκ συγκροτήματα που μας αρέσουν είναι οι Pink Floyd ,Beatles.

Γιατί αποφασίσατε να παίζετε στο δρόμο  ; Είσαστε και εσείς  θύμα του φαύλου κύκλου της ανεργίας στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης ;
-Όχι, μας αρέσει ,είτε έχει κρίση είτε  δεν έχει .Απλά αν δεν είχε κρίση μπορεί να βγάζαμε πιο πολλά λεφτά. Είναι πάρα πολύ ωραία .Ερχόμαστε σε καθημερινή επαφή με τον κόσμο .

Είναι περισσότερο το ηθικό κέρδος παρά το υλικό ;
-Το υλικό κέρδος  είναι αναγκαστικό γιατί κάπως  πρέπει να επιβιώσεις κάθε μέρα. Στην πραγματικότητα μας αρέσει να το κάνουμε .Είναι πολύ άμεσο ..ερχόμαστε σε επαφή με τον κόσμο . 
   
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της μουσικής του δρόμου ;
- Εδώ μας αρέσει γιατί δεν μας βλέπουν σαν επαγγελματίες .Δεν σε κρίνουν και είναι πιο κοντά με εμάς .Βλέπουμε χαμόγελα, μας χαιρετούν ,ενώ σε ένα μαγαζί είναι λίγο πιο ‘’κρύα’’  και απόμακρα τα πράγματα .
Από την άλλη πλευρά μπορεί να ενοχλούνται οι καταστηματάρχες  ή οι γείτονες .Έχει τύχει περίπτωση να μας διώξουν καταστηματάρχες λέγοντάς μας : <<φύγετε από εδώ, πηγαίνετε πιο κάτω >> .Αλλά εντάξει αυτά λίγο τα συζητάς ,προσπαθείς να εξηγήσεις και του άλλου ότι δεν θα σε ενοχλήσω ,παίζω απλά μουσική.

Πιστεύετε ότι έχει υποβαθμιστεί η ποιότητα αυτής ;Ποια είναι η αντίδραση των περαστικών ; Και πού κατά την γνώμη σας οφείλεται αυτή ;
-Ναι σίγουρα . Είναι καθαρά υποκειμενικό. Εξαρτάται από το άτομο . Άλλοι θα δώσουν σημασία και άλλοι θα αδιαφορήσουν .Πολλοί γελάνε ,καλημερίζουν ,λένε καμιά ευχή ,μας ρωτάνε κάτι για τα όργανα .Λίγοι είναι αυτοί που αδιαφορούν .Μια γιαγιά εδώ στο Ηράκλειο μας είχε πει : Πηγαίνετε να δουλέψετε στις ελιές ! .

Κυρίως όμως έχετε την υποστήριξη των νέων ;!
Ναι ! Νομίζω είναι ωραίο να κάνεις βόλτα και να ακούς μουσική στο δρόμο και επειδή παίζουμε με παραδοσιακά όργανα ,υπάρχουν αρκετοί μεγάλοι που τους αρέσουμε .

Τι θα συμβουλεύατε τους νέους που σκέφτονται να ασχοληθούν με τη μουσική ;
-Να το κάνουν .Ανεξάρτητα από τις σημερινές συνθήκες αγοράς .Σημασία έχει να αγαπάς αυτό που κάνεις ,για να πετύχεις . Οπότε ανεξάρτητα από το αν φαίνεται εξ’αρχής αν υπάρχει δρόμος ή όχι πιστεύουμε ότι αν ασχολείσαι με αυτό ,θα ανοιχτεί κάποιος δρόμος .

Έχετε αποκτήσει αναγνωρισιμότητα μέσα από αυτό ;
-Εδώ τοπικά ναι . Μπορεί να σε δουν , να σε χαιρετίσουν , να σου
πουν : σε είδα που έπαιζες !!


Ποιο είναι το όραμά σας ως μουσικοί για την Ελλάδα του αύριο ;
- Να περνάμε καλύτερα , να είναι πιο άνετα τα πράγματα και γενικά να δοθούν  περισσότερες ευκαιρίες στους ανθρώπους  για να ζήσουν. Για παράδειγμα για να έρθουμε από το Ρέθυμνο έπρεπε να δώσουμε 8.5 ευρώ ο καθένας .Όλα είναι πιο ακριβά και βγάζεις πιο δύσκολα λεφτά. Έχουμε ένα συνεχόμενο άγχος ,δηλαδή όχι εμείς ..όλος ο κόσμος !!Τον βλέπουμε ζορισμένο . 

Εσείς πηγαίνετε και Ρέθυμνο ;
-Ναι μετακινούμαστε .Πάμε και Αθήνα ..Για ένα διάστημα πήγαμε και Ευρώπη .Μας αρέσουν τα ταξίδια !

Αφού έχετε ταξιδέψει , που πιστεύετε ότι είχατε περισσότερες ευκαιρίες ;
-Στο Λονδίνο βγάζαμε καλούτσικα λεφτά .Εκεί το λένε : Street –Artists  και σε  σέβονται περισσότερο – δεν τους είναι κάτι παράξενο . Συγκριτικά το αντιμετωπίζουν  πιο ευχάριστα.

Τέλος  θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε και τους δύο ,οι οποίοι με προθυμία  αφιέρωσαν λίγο από τον χρόνο τους και μας επέτρεψαν να τους γνωρίσουμε καλύτερα .Επίσης θα θέλαμε να εκφράσουμε την εκτίμηση και το σεβασμό μας σε αυτούς τους  σπάνιους  ανθρώπους ,οι οποίοι έχουν καταφέρει να βρουν το νόημα της ζωής.

Παναγιώτα Κοκαρίδα

Κωνσταντίνα Μονιάκη

Χριστίνα Χριστουλάκη

IRON FLAMES

Είναι πολύ ευχάριστο και συνάμα σπάνιο να βλέπεις νέους ,οι οποίοι δεν καταπιάνονται μόνο από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας αλλά αντίθετα..αφιερώνουν χρόνο και σε πράγματα που  αγαπάνε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα  αποτελούν αυτοί οι πέντε νέοι, οι οποίοι ανήκουν στο συγκρότημα  ‘’Iron Flames’’ . Είναι άνθρωποι καθημερινοί ,απλοί με ταλέντο και πολύ μεράκι για αυτό που κάνουν .Παρακάτω ακολουθεί η διαδικτυακή συνέντευξη που πήραμε μόνο από ένα μέλος του συγκροτήματος ,τον Χάρη Παπαδάκη

Ποια είναι τα μέλη του συγκροτήματος ;
- Λοιπόν, η μπάντα απαρτίζεται από  5 άτομα τα οποία είναι τα εξής: Μάνος Μορφιαδάκης, φωνή  Μάνος Ορφανός, Μπάσο Δημήτρης Τσεκέρης, Ντραμς και τέλος από  Χρήστος Μαργέτας και εμένα (Χάρης Παπαδάκης) που είμαστε στις Κιθάρες (ρυθμικές και σόλο).




Πόσα χρόνια ασχολείστε με τη μουσική ;
- Δεν έχω συγκεκριμένες απαντήσεις για όλους. Ξέρω όμως ότι έχουμε όλοι αρκετή επαφή με την μουσική. Ο Τσεκέρης που κανονικά είναι πολύ αξιόλογος τραγουδιστής αλλά και καλός κιθαρίστας (η μπάντα που έπαιζε ήταν οι Sinners που είχαν περάσει στο Schoolwave το '13) παίζει αρκετά χρόνια . Τα τελευταία 3  περίπου έχει αρχίσει  να ασχολείται με τα τύμπανα σαν δεύτερο όργανο στο οποίο τα πάει περίφημα και χωρίς καν να έχει ντραμς σπίτι του, παίζει καλύτερα και από άλλους που έχουν! Αυτό το παιδί έχει απλά ταλέντο στην μουσική! Ο Χρήστος παίζει και αυτός αρκετά χρόνια κιθάρα, δεν είμαι σίγουρος πόσα, αλλά είναι ένας πολύ σταθερός και αξιόπιστος κιθαρίστας με πολύ φαντασία στο γράψιμο. Έχει παρακολουθήσει μόνο 1 έτος μαθημάτων κιθάρας, όμως είναι πάρα πολύ καλός σε αυτό που κάνει! Ο Μάνος  Ορφανός, κανονικά είναι και αυτός κιθαρίστας αλλά στο σημερινό  line up έχει προσφερθεί στην θέση του μπάσου να παίζει και τα πηγαίνει περίφημα! Αυτοδίδακτος και εκείνος ,όμως πολύ  καλός κιθαρίστας. Ο Μάνος  Μορφιαδάκης που είναι ο τραγουδιστής μας, είναι και εκείνος αυτοδίδακτος, όμως δεν το καταλαβαίνει εύκολα κανείς, αφού τραγουδάει αρκετά χρόνια και κάνει εξάσκηση μόνος του. Αξίζει να σημειωθεί ότι με το διαδίκτυο μπορεί να αντλήσει κανείς πληθώρα πληροφοριών. Υπάρχουν τόσα πράγματα που κάποιος μπορεί  να μάθει κάποιο όργανο, φωνή ή οτιδήποτε από εκεί. Βέβαια εγώ προσωπικά προτιμώ το αληθινό μάθημα αλλά κάποιος άλλος μπορεί  να μην μπορεί να το υποστηρίξει οικονομικά ή μπορεί και να μην το θέλει, ποτέ δεν ξέρεις! Όμως  όλοι κάνουν ευπρεπώς την δουλειά τους. Τέλος εγώ παίζω κιθάρα από τον Ιούλιο του '12. Ξεκίνησα γύρω στον πρώτο ενάμιση χρόνο μόνος, όμως μετά  άρχισα και συνεχίζω ακόμα μαθήματα κιθάρας στο ModernGuitarSchool με τον Μάνο Κωστάκη για καθηγητή .Εκείνος, εκτός του ότι είναι φοβερός κιθαρίστας, μουσικός και καθηγητής, είναι και πολύ καλός φίλος και άνθρωπος! Διδάσκομαι την μοντέρνα μουσική (jazz, blues, swing, rock κλπ) και εκτός ς από το πρακτικό  κομμάτι εμβαθύνουμε και στην ενδιαφέρουσα και ατελείωτη θεωρία! Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Iron Flames προϋπήρχαν σαν μπάντα από το 2011 ή '12 και τα τότε μέλη ήταν ο Μάνος Μορφιαδάκης φωνητικά, ο Μαργέτας και ο Ορφανός στις κιθάρες, στο μπάσο ο Αντώνης Ξυλούρης και στα ντραμς ο Τεό  Ριτσόπουλος. Η μπάντα όμως μέσα σε ενάμιση χρόνο διαλύθηκε και επανενώθηκε τον Σεπτέμβρη-Οκτώβρη του '14 με τα μέλη και τις αλλαγές που ισχύουν και σήμερα!!!

Ποιος ήταν ο λόγος που ξανά-φτιάχτηκε το συγκρότημα , και πως σκεφτήκατε αυτό το όνομα ?
-Στη δημιουργία του ονόματος εγώ δεν έχω μέρος, καθώς όταν ήταν να αποτελέσουμε εμείς οι πέντε μια μπάντα είχα προτείνει άλλο όνομα .Όμως, λόγω των τριών κοινών μελών από πιο παλιά το συγκρότημα ονομάστηκε ξανά Iron Flames. Το όνομα αν δεν κάνω λάθος ήταν ιδέα του Ορφανού και του Μαργέτα.

Ποιο είδος μουσικής εκπροσωπείτε ? Λίγο-πολύ γνωρίζουμε ότι αποτελείτε ένα ροκ συγκρότημα αλλά νομίζω υπάρχουν διάφορες κατηγορίες ..Έτσι δεν είναι; 
-Ναι, η μέταλ είναι παράγωγο της ροκ. Συγκεκριμένα παίζουμε Heavy Metal με κάποια πιο power, melodic και modern στοιχεία. Η μουσική μας χαρακτηρίζεται από δυναμικό και σκληρό ήχο ,ο οποίος έχει αρκετά μελωδικά στοιχεία, καθαρά φωνητικά που φτάνουν και σε ψηλές νότες. Υπάρχουν ,επίσης γρήγορα κομμάτια, έντονα ντραμς που παίζουν με αρκετό groove, μπάσο που ‘’γεμίζει’’ τον ήχο κλπ

Μόνοι σας συνθέτεται τα τραγούδια σας ?
-Ναι, όλοι καταβάλουμε κόπο και προσπάθεια. Γράφουμε ολομόναχοι τα δικά μας κομμάτια ,σε αντίθεση με την ελληνική μουσική και σκηνή που άλλος συνθέτει κομμάτια και άλλος τα εκτελεί, το οποίο θεωρούμε αισχρό. 

Τι είναι αυτό που σας εμπνέει ?
-  Έχουμε επηρεαστεί από κλασσικά συγκροτήματα όπως Metallica, Iron Maiden κλπ. Στιχουργικά αντλούμε θεματολογία κυρίως από κοινωνικά θέματα ,τα οποία μεταφράζουμε και τους δίνουμε έναν πιο μυθιστορικό χαρακτήρα, σαν μια παρομοίωση εκτεταμένη.

Ανάφερε μας ένα αγαπημένο σας συγκρότημα ή προσωπικότητα που θαυμάζετε !
-  Δεν μπορώ να απαντήσω αυτή την στιγμή για τους υπόλοιπους. Τα αγαπημέναμου συγκροτήματα είναι οι Iron Maiden, Deep Purple, Black Sabbath, Dio, Manowar, Animals as Leaders, Death, Metallica, the Aristocrats, King Diamond, Dream Theaterκαι αρκετά άλλα.  Αγαπημένοι μου κιθαρίστες είναι: Tony Iommy, Adrian Smith, DaveMurray, Guthrie Govan, Tosin Abasi, Chuck Schuldiner, John Petrucci, RoryGallagher, Pat Metheny, Wes Montgomery 

Πως καταφέρνετε να συνδυάσετε τις ‘’υποχρεώσεις’’ σας με την μουσική ?
- Τα άλλα μέλη και φίλοι μου σπουδάζουν και έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο . Εγώ από την άλλη προσπαθώ να τα συνδυάσω αλλά το σχολείο είναι λίγο "εμπόδιο" στον χρόνο .Όμως βρισκόμαστε τα σαββατοκύριακα στο στούντιο για πρόβες  και μετά ο καθένας εξασκείται ξεχωριστά σπίτι του.

Τι σχέδια έχετε για το μέλλον ? Ετοιμάζετε κανένα καινούργιο τραγούδι ή  καμιά συναυλία ?
- Τραγούδια έχουμε ήδη τέσσερα και  άλλα  δύο -τρία τα οποία ακόμα  επεξεργαζόμαστε. Για ζωντανές εμφανίσεις έχουμε κάτι στο νου μας αλλά δεν έχουμε συγκεκριμένες πληροφορίες. Εάν  γίνει κάτι θα δημοσιευτεί στην σελίδα μας στο facebook.

Σκέφτεστε να ασχοληθείτε και επαγγελματικά με τη μουσική?
- Σίγουρα θα το έχει σκεφτεί ο καθένας μας ατομικά. Ως μπάντα όμως ,αν και έχουμε κάποιους στόχους ,είναι δύσκολο να το απαντήσω.. Ένας από τους στόχους μας είναι να περάσουμε στο Schoolwave, το οποίο είναι από τα μεγαλύτερα γεγονότα της μουσικής στην Ελλάδα . Εμένα όμως με πιέζουν οι εξετάσεις, και για αυτόν τον λόγο  ,δεν έχουμε σίγουρες και συγκεκριμένες απαντήσεις σχετικά με αυτο το θέμα.

Εκ μέρος μου ,θέλω να ευχαριστήσω τον Χάρη Παπαδάκη, ο οποίος μου μίλησε για ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του , την μουσική . Εύχομαι στα μέλη του συγκροτήματος  να συνεχίσουν να ασχολούνται με αυτό που αγαπούν και πετύχουν τους στόχους τους . 

*Σε περίπτωση που θέλει κανείς να ακούσει αυτό το συγκρότημα ,έχουν δημοσιεύσει δύο τραγούδια τους (Immortal, Afraid to die) στο youtube ,ενώ επίσης μπορεί να επισκεφτεί και τη σελίδα τους στο facebook με το όνομα : Ironflames.

Γιώτα Κοκαρίδα Β2
Κωνσταντίνα Μονιάκη Β3