Άτιτλο

                                                              Άτιτλο

Ο Νίκος Αβραμάκης, Νικολής όπως θέλει να τον φωνάζουν, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης όπου μένει μόνιμα, αλλά όπως είπε και ο ίδιος, «ουδέν μονιμότερον  του προσωρινού». Αγαπάει τη φύση και αγαπημένες του δραστηριότητες είναι η ορειβασία και η αναρρίχηση.  Σπούδασε λογιστική και εργάστηκε στο ίδιο αντικείμενο, παρόλα αυτά το θέατρο κυριάρχησε στη καρδία του. Έχει πρωταγωνιστήσει σε έργα όπως «Ένας=κανένας», «Ευμενίδες» και «Οι παλιατζούρες», έργο που παίχτηκε τον περασμένο Δεκέμβρη. 

Υπήρχε κάποιος ενδοοικογενειακός παράγοντας που σε έστρεψε στο θέατρο; Αν όχι πώς προέκυψε το ερέθισμα;

Σίγουρα υπήρχε. Ο πατέρας μου, ο οποίος έκανε θέατρο στα νιάτα του και συνήθιζε να κάνει ιστορίες  γι’αυτό. Ουδέποτε το σπουδαιολόγησα, ουδέποτε θεωρούσα ότι θα ασχοληθώ με αυτό. Κάποια στιγμή  ο πατέρας μου έμαθε ότι συστάθηκε ένα θεατρικό εργαστήρι στον τότε δήμο Καζαντζάκη. Πήγαμε στα Πεζά, όπου κάνανε ανάγνωση τον Καπετάν Μιχάλη του Καζαντζάκη,  επειδή όμως δεν είχανε καταλήξει σε πολλούς ρόλους και έλειπαν αρκετοί, μου είπε ο τότε σκηνοθέτης, ο Πέτρος ο Μαυροματίδης, να τους βοηθήσω στην ανάγνωση. Στο τέλος  μου λέει: «Την επόμενη Τρίτη έχουμε πρόβα». Εγώ του είπα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να πάω γιατί δεν θέλω να ασχοληθώ, έχω μαθήματα, σχολές, δουλεύω. Αυτή η σχέση κράτησε γύρω στα έξι-εφτά χρόνια, όπου πάντα δεν προλάβαινα, πάντα δεν θα ήμουν μέσα, πάντα θα προσπαθούσα να αποφύγω την διαδικασία, αλλά πάντα ήμουν εκεί και έπαιζα. Συνειδητοποίησα ότι θέλω να το κάνω εξ ολοκλήρου όταν ο πατέρας μου μπήκε στο νοσοκομείο. Περνούσα όλες τις ώρες εκεί και το μόνο πράγμα που ήθελα να κάνω και με έκανε να νιώθω καλά ήταν το θέατρο. Τότε συνειδητοποίησα ότι τελικά αυτό είναι που θέλω να κάνω στη ζωή μου.

Ποια είναι η πορεία σου στο θέατρο από τα πρώτα βήματα ως τώρα;

Δεν νομίζω ότι μπορείς να πεις ότι έχω κάποια πορεία. Κανένας καλλιτέχνης δεν έχει πορεία. Δεν υπάρχει πορεία, απλά υπάρχουν κάποια συμβάντα, κάποια γεγονότα που είσαι κει ακούς τον εαυτό σου, αυτό το οποίο σου συμβαίνει και απλά ακλουθείς αυτό το οποίο θέλεις. Το στοίχημα είναι να αλλάζεις, να γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος μέσα από αυτή τη διαδικασία. Ξεκίνησα στο θεατρικό εργαστήρι του δήμου Καζαντζάκη ως ερασιτέχνης, εραστής της τέχνης. Ανακάλυψα το ακαδημαϊκό θέατρο, τη Θεατρική Ομάδα του ΤΕΙ  όπου ως μέλος αποφάσισα κάποια στιγμή να παρατήσω τη λογιστική και να σπουδάσω στη Δραματική Σχολή με υποτροφία και όντας τυχερός, δούλευα όλα τα χρόνια των σπουδών μου. Αποφάσισα να επιστρέψω στη Κρήτη και κατέληξα να σκηνοθετώ  τη Θεατρική Ομάδα του ΤΕΙ μαζί με τον Πέτρο Μαυροματίδη. Τα τελευταία δύο χρόνια μου έχει βγει η ανάγκη να παίζω. Σίγουρα είναι μια καλή ιστορία, όχι όμως  πορεία.

Ποιόν ηθοποιό εκτιμάς περισσότερο;

Αυτόν που ποιεί ήθος, μπορεί να διαχειριστεί το εγώ του, είναι πεντακάθαρος ψυχικά και σωματικά, φροντίζει για τον εαυτό του και που μπορεί να γίνει φορέας των ιδεών και της αλήθειας σε ένα κοινό.

Ποιο πρόσωπο αποτέλεσε ή αποτελεί πηγή έμπνευσης για σένα;

Είναι δογματικό αν είναι ένα. Δεν μπορείς να εμπνευστείς μόνο από ένα πρόσωπο, σίγουρα είναι ο εαυτός σου, το περιβάλλον γύρω σου, η οικογένεια σου, οι άνθρωποι με τους οποίους συναναστρέφεσαι, οι καλλιτέχνες που θέλεις να ζυμώνεσαι γι’αυτό και μου αρέσει  να συναναστρέφομαι με πάρα πολλά είδη και ανθρώπους καλλιτεχνικά και μη. Μ’αρέσει να συναναστρέφομαι με ανθρώπους κατ’ουσίαν. Πάντα έχεις να πάρεις κάτι από κάποιον άνθρωπο ,το οποίο θα το κάνεις κτήμα σου και θα δομήσεις σε αυτό ένα όνειρο, μια ιδέα.

Από όσους χαρακτήρες έχεις υποδυθεί, ποιος χαρακτήρας αποτέλεσε πρόκληση για σένα και ποιός το προσωπείο σου;

Κάθε χαρακτήρας αποτελεί πρόκληση γιατί τίθεσαι να ανακαλύψεις έναν νέο εαυτό, να αναστήσεις ένα κείμενο, να του δώσεις σάρκα και οστά, να δημιουργήσεις ένα χαρακτήρα όπως τον έχει φτιάξει ο συγγραφέας , να τον συνθέσεις με τον σκηνοθέτη για να δώσεις την οπτική και βεβαίως οφείλει να περιέχει στοιχεία από σένα γιατί εσύ τον φέρεις. Είναι λοιπόν πρόκληση κάθε  φορά που μπαίνεις σε αυτή τη διαδικασία γιατί είτε όμορφος είτε άσχημος, όλα τα χαρακτηριστικά του, οφείλεις να τον αγαπήσεις. Άρα για ποιόν δεν είναι πρόκληση να αγαπήσει κάποιον ολοκληρωτικά και ταυτόχρονα να αποστασιοποιηθεί από αυτό ώστε να τον φέρει μέσα του με ένα τρόπο που θα μαγέψει;

Τι σημαίνει να είναι κανείς ηθοποιός και ποια είναι η προσφορά του στη κοινωνία, ιδίως στους νέους;

Δε ξέρω τι σημαίνει να είναι κανείς ηθοποιός, σίγουρα να ποιεί ήθος. Σίγουρα να κάνει αυτό που κάνει ψυχή τε και σώματι, να το θέλει τόσο πολύ που να μην αντέχει και να το διοχετεύει μέσω δημιουργικότητας και όχι μέσω του εγώ στη διαδικασία αυτή. Αυτό που έχω να πω στους νέους είναι να κάνεις αυτό που θέλεις με όλο σου το είναι και όλη σου την αλήθεια και αυτό δεν θα σε προδώσει ποτέ, άσχετα με τον αν αμείβεσαι χρηματικά, ψυχικά ή ιδεολογικά. Η αμοιβή είναι πάντα αμοιβή και δεν αποτιμάται πάντα σε χρήμα. Αυτό σε κάνει να λάμπεις και να ενώνεσαι με το σύμπαν, δε θα βαρεθείς να εργάζεσαι και δεν θα χρειαστεί να δουλέψεις ποτέ. Όσο είσαι δημιουργικός τότε ενέχει κάτι καινούριο μέσα στην ανακάλυψη και όταν μοιράζεσαι αυτήν την ανακάλυψη, δημιουργείς ένα προϊόν που θα κάνει τον άλλο να σκεφτεί και όχι να το καταναλώσει. Ζούμε σε μία άκρως καταναλωτική κοινωνία υφίσταται  πολλοί καλλιτέχνες να παράγουν προς κατανάλωση, όχι να δημιουργούν προς τέρψιν και προβληματισμό στο κοινό τους. Αυτό που έχεις να πεις, οφείλει να μιλάει στο τώρα, να αφυπνίζει πολίτες και όχι καταναλωτές.

Δεδομένου ότι το επάγγελμα του ηθοποιού δεν επιφέρει σταθερό εισόδημα, τι ήταν αυτό που σε έκανε να αφοσιωθείς στο θέατρο;

Το ότι μπορώ να δουλεύω 48 ώρες συνεχόμενα χωρίς ύπνο. Αυτή η γλυκιά και ποιοτική κούραση  μπορεί να δημιουργεί ένα ψυχικό οργασμό, που σίγουρα δεν αποτιμάται με χρήμα. Κάποια στιγμή θα μπορέσεις να πάρεις αυτά τα λίγα που σου δίνει και να τα χρησιμοποιήσεις, είτε ως Σπαρτιάτης λιτά είτε ως Αθηναίος πλούσια. Σίγουρα δεν σε ενδιαφέρει αυτό το οποίο αποτιμάται σε χρήμα, γιατί σε κάνει να εργάζεσαι πάνω σε αυτό, δε θα κουραστείς και δε θα βαρεθείς ποτέ.

Θεωρείς ότι η κρίση έχει πλήξει το θέατρο; Και στον αντίποδα, ότι έχει βοηθήσει νέα ταλέντα να έρθουν στην επιφάνεια;

Η κρίση όπως λένε και οι Κινέζοι είναι ένα ενδιαφέρον συμβάν. Ζούμε έντονους καιρούς προκλήσεων προσωπικών και κοινωνικών. Ναι έχει βοηθήσει το θέατρο, γιατί πάντα από τέτοιες συνθήκες κατέφερε να κάνει την εμφάνισή του, να προσφέρει και να δείξει πόσο οργανικά είναι συνδεδεμένο με την ανθρώπινη φύση, δεν θα σταματήσει ποτέ.

Με  βάση την εμπειρία σου, το κοινό που παρακολουθεί τις παραστάσεις πιστεύεις ότι είναι ένα ώριμο κοινό με θεατρική παιδεία;

Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν θέατρο συνειδητά. Θα υπάρχουν άνθρωποι που επιλέγουν να πάνε να δουν έναν ηθοποιό ή σκηνοθέτη γιατί έχει κάτι να τους δώσει. Θα υπάρχουν όμως και  άνθρωποι που επιλέγουν να δουν μία παράσταση γιατί τους αρέσει το μοτίβο το οποίο χρησιμοποιεί ή γιατί είναι προσφιλές στις ιδεολογικές τους ανησυχίες. Το θέατρο πάντα θα έχει να προσφέρει σε αυτό το κοινό ακόμα και σε αυτόν που δεν έχει ιδέα τι θα δει ούτε τι σημαίνει θέατρο ή ποιες είναι οι συμβάσεις του. Η όλη διαδικασία είναι πολύ ευχάριστη. Οφείλεις να έχεις ένα κομμάτι από ένα βουνό. Αυτό το χωραφάκι οφείλεις να του βγάζεις τις πέτρες, να το καλλιεργείς, να το ποτίζεις και αυτό να βγάζει αυτά τα οποία εσύ με τόσο κόπος τα έχεις κάνει να ανθίσουν. Πάντα θα βρεθεί κάποιος που θα αναγνωρίσει ένα δέντρο ή ένα λουλούδι αρκεί να είσαι εκεί να τα προσφέρεις.

Στη χώρα μας τί αλλαγές επείγει να γίνουν στο θέατρο;

Όποιες αλλαγές είναι να γίνουν, θα γίνουν και ότι αλλαγές ήταν να γίνουν, έχουν ήδη γίνει, το θέμα είναι τι θέαση έχουν εκείνοι που ασχολούνται με το θέατρο, ούτως ώστε να γίνει περισσότερο ένα με τo κοινωνικό σύνολο, να αφουγκράζονται περισσότερο αυτό το οποίο συμβαίνει και μέσα από τα ήδη υπάρχοντα έργα που έχουν γραφτεί από πολύ σπουδαίους ανθρώπους ή μέσα από τη σύνθεση αυτών και τη παράγωγη κάποιων νέων παραστατικών μέσων να μιλήσουν στο θεατή σεβόμενοι αυτόν. Άρα η διαδικασία είναι άκρως θεατρική. Ακούω, αντιλαμβάνομαι, συνειδητοποιώ και δρω.

Πώς το θέατρο μπορεί να αναβαθμίσει τη ποιότητα της μέσης εκπαίδευσης;

Το θέατρο είναι ένα μέσο για να μπορέσεις να εκπαιδεύσεις, όχι μόνο στη μέση εκπαίδευση αλλά σε όλα τα στάδια του μέσου ανθρώπου. Είχα την τύχη ως ερασιτέχνης να βρίσκομαι σε ένα θίασο, όπου κάποια στιγμή εμφανίστηκε ένας παππούς 91 ετών ο οποίος δεν ήξερε σχεδόν να γράφει, αλλά είχε διαβάσει όλα τα έργα του Καζαντζάκη. Αυτός ο άνθρωπος ανέβηκε πάνω στη σκηνή και έπαιξε θέατρο , δεν ήξερε για ποιο λόγο το έκανε αλλά τελικά το έκανε και αυτός ο άνθρωπος πήρε ζωή, αφύπνισε ένα ολόκληρο χωριό. Αυτός ο άνθρωπος είναι ένα πρότυπο παιδείας για μένα. Ότι όσο μικρός ή μεγάλος είσαι και έχεις θέληση να μαθαίνεις καινούρια πράγματα και αυτό σε κάνουν να νιώθεις καλά, πόσο μάλλον το θέατρο, αποδεικνύει πως όσο μικρός ή μεγάλος είσαι αν έχεις έναν άνθρωπο δίπλα σου που μπορεί να σε καθοδηγήσει και να σου δώσει αυτή τη μαγεία, τότε ναι! Το θέατρο ήταν, είναι και θα παραμείνει ένα μέσο για να μπορέσεις να εκπαίδευσης ένα πολίτη και κατ’εμέ ένας άνθρωπος οφείλει να μπει για μία φορά στη ζωή του μέσα σε αυτή τη διαδικασία για να το καταλάβει από μόνος του. Οτιδήποτε και αν σου απαντήσω θα φαίνεται δογματικό. Καλό θα είναι ο κάθε ένας να έχει τη δική του εμπειρία μέσα από αυτό.

Το Ελληνικό σχολείο διδάσκει σωστά το θέατρο στους μαθητές; Αν όχι, ποιο είναι κατά τη γνώμη σου ο σωστός τρόπος διδασκαλίας του;

Ζούμε χαλεπούς καιρούς κατανόησης της παιδείας. Ανέκαθεν ήταν έτσι, γιατί οι άνθρωποι έχουν μεγαλώσει και έχουν ξεχάσει πώς να είναι παιδιά. Το να φέρεις το δεκάχρονο εαυτό σου, να σε δει και να σε κρίνει εκείνη την ώρα που κάνεις κάτι είναι μία πολύ καλή μεθοδολογία για να καταλάβεις τι σημαίνει να κάνω κάτι και αν αυτό είναι εκείνο που ήθελα να γίνω.  Έχω την αίσθηση ότι οι άνθρωποι καθώς μεγαλώνουν αδυνατούν να καταλάβουν τι ήταν αυτό το οποίο τους έλλειπε όταν μαθήτευαν και δε ψάχνουν να βρουν τρόπους να εφαρμόσουν έναν καλύτερο τρόπο διδασκαλίας και παιδείας. Σίγουρα είναι το θέατρο ένας από αυτούς, το έχει δείξει ο χρόνος. Είναι ένα μέσο για να παιδεύσεις, να δημιουργήσεις έξυπνους ανθρώπους, ξυπνούς δηλαδή, που δεν κοιμούνται. Δε ξέρω τι κάνουν λάθος όμως σίγουρα εφαρμόζουν μία μεθοδολογία πολύ απαρχαιωμένη, δεν ακούνε τι είναι αυτό που θέλουν να πουν οι νέοι άνθρωποι, δεν δημιουργούν τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν να εκφραστούν και ψάξουν τη θέση τους μέσα σε αυτό που θέλουν να γίνουν. Η θεωρητική προσέγγιση του θεάτρου τα τελευταία χρόνια ήταν μια πάρα πολύ καλή μεθοδολογία για να καταλάβει κάποιος τι είναι θέατρο από τα παιδικά του χρόνια ακόμα. Οτιδήποτε και αν σου αναλύσω στη θεωρεία, αν δεν περάσουμε στη πράξη, επειδή το θέατρο είναι δράση, ή λείπουν ή έλλειπαν και θα λείψουν ηθοποιοί μέσα από τη διδασκαλία του θεάτρου για να περάσουμε στη δράση. Ένα κείμενο, είναι κείμενο, παραμένει στο χαρτί, δε το κάνεις ποτέ δικό σου αν δε το κατανοήσεις ή δε βρεις τρόπο να εκφραστείς μέσα από αυτό.

Τι θα συμβούλευες τους νέους που θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με το θέατρο ή τον κιν/φο; Είναι εύκολο για παιδιά που ζουν στην επαρχία να ακολουθήσουν το όνειρό τους;

Δε κατάλαβα ποτέ το διαχωρισμό αυτό της επαρχίας και της πρωτεύουσας. Ο καθένας είναι ελεύθερος να ακολουθήσει το όνειρό του. Το υπέρτατο αγαθό στο σύμπαν είναι η ελευθερία. Όταν λοιπόν θέλω να κάνω κάτι, θα το κάνω, το μόνο που οφείλω να κάνω είναι να απαγκιστρωθώ από οτιδήποτε μου λέει «δε μπορείς» γιατί αν το θες πραγματικά θα βρεις τα μέσα. Ο άνθρωπος στην εξέλιξη του έχει  καταφέρει να κάνει θαύματα, οπότε δεν τον καταλαβαίνω αυτόν το διαχωρισμό. “The sky is the limit” λένε οι άγγλοι, οπότε βρες το χώρο σου μέσα σε αυτό το οποίο θες και κάντο. Μη το σκέφτεσαι, κάντο και θα το σκεφτείς μετά.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Αν πω ότι δεν έχω σχέδια θα το πιστέψεις; Δεν ξέρω αν έχω σχέδια βασικά. Αυτό που κάνω τελευταία είναι να ακούσω τι συμβαίνει μέσα στο παρόν μου και μιας και κατάφερα να ζήσω με αυτό που αγαπώ, τότε είμαι πολύ ευτυχισμένος. Μπορεί σε 4-5 χρόνια να ανοίξω σουβλατζίδικο, ταβέρνα, να πάρω τα βουνά, να θέλω να γυρίσω τον κόσμο με ένα σακίδιο στη πλάτη. Το θέμα είναι να είσαι εκεί, να ακούς τον εαυτό σου, να τον ακούς πάρα πολύ καλά, ξέρει τι θέλεις και να το υλοποιείς. Οπότε δε ξέρω αν θα βρίσκομαι εδώ ή στην Αθήνα, το θέμα είναι να είμαι και ο σκοπός μου λοιπόν στο μέλλον είναι να είμαι αληθινά αυτό που θέλω.               

Αν η ζωή σου ήταν ταινία τι τίτλο θα της έδινες;

Τους τίτλους συνήθως τους δίνουν άλλοι. Σε ένα έργο, το τίτλο δε τον φέρει όλο το έργο είναι ένα απόσπασμα αυτού. Άρα τον τίτλο θα μπορούσε να τον βάλει ένας σκηνοθέτης, δεν είμαι όμως σκηνοθέτης. Δε θα ήθελα να βάλω τίτλο σε κάτι. Αν ενδιαφέρει κάποιον κάτι, είναι να μπει στη διαδικασία  να το διαβάσει ο ίδιος και εν τέλει δεν έχει σημασία αν το διαβάσει ο ίδιος ή οποιοδήποτε άλλος, σημασία έχει να γράφει το δικό του βιβλίο με τα δικά του γράμματα, σελίδες και χρώματα και ας μην τον ενδιαφέρει να διαβαστεί ποτέ. Δεν είναι αυτή η ουσία, άρα σίγουρα θα ήταν άτιτλο.